این کتاب درباره پیشتازان مکتب تقریب در اصول فقه میباشد. گردآورنده اثر نظرات «تقریبی» آقای تسخیری رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را از بین مقالات ایشان که در سالهای اخیر در موضوعات اصولی نگاشته شده جمعآوری نموده است. ایشان در مقدمه كتاب دانشمندانی چون: آقایان سید محمدتقی حکیم، مؤلف کتاب« القیاس حقیقته و حجیته» و سید مصطفی جمال الدین، مؤلف کتاب« اصول الفقه المقارن فیما لا نص فیه»، آیت الله جعفر سبحانی، مؤلف كتاب« دراسات مقارنه فی اصول الفقه»، تحسین البدری، مؤلف كتاب «معجم مفردات اصول الفقه المقارن»(گردآورنده همین کتاب)، دکتر علی دوست،مؤلف كتاب« فقه و قیاس » و گروهی از محققین حوزه علمیه قم را که کتاب «موسوعه اصول الفقه المقارن» را نوشتهاند از پیشتازان و پیش قراولان مکتب تقریب در اصول فقه میشمارد و آنگاه اصل کتاب را در هشت فصل ارائه میدهد. در فصل اول، به نقش اندیشه اصولی در پیشرفت و توسعه فرهنگ اسلامی میپردازد و برای آن دو نمونه از گذشته و حال (امام غزالی و امام شهید محمدباقر صدر) را ذکر میکند و به نقش آن دو و اندیشههای اصولی آنان در گسترش معارف اسلامی میپردازد.
در فصل دوم، ضمن بیان هشت نکته، تأثیر اصول فقه در روند تقریب بین مذاهب اسلامی و رویکرد فقهاء درباره تقریب را با ذکر نمونههایی از فقهاء بیان میکند.
بررسی موضوع اجتهاد و تقلید و رجوع به اعلم به صورت تاریخی و بیان نظرات دو تن از مراجع معاصر (آیتالله حکیم و آیتالله خویی) درباره آن، در فصل سوم بیان شده است.
در فصل چهارم، فرق بین اصول فقه و علم المقاصد الشرعیه را با توجه به دیدگاه شهید صدر مورد بررسی قرار میدهد. در فصل پنجم، اصل «استحسان» و «اجماع» و در فصل ششم، اصل «سد الذرائع» و در فصل هفتم، «عرف» مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پایانی، المصالح المرسله که از جمله موضوعات مطرح شده در دوره پانزدهم مجمع فقه اسلامی در مسقط عمان است، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در آغاز دلایل موافقین و مخالفین آن را از علماء شیعه و سنی به صورت تاریخی بیان داشته و در پایان، نظریه نهایی خویش را آورده است.