_______________________________

شیخ عبدالله علايلی يكی از شخصيتهای برجسته عرب بود در حدی كه بعضی ها از جمله امين نخله شاعر عرب می گويد ما در عصر عبدالله العلايلی زندگی ميكنيم. علايلی در ميدانهای مختلف زندگی تاثير گذاشت. او زبان‌دانی احياگر و اديبی مبتكر در شعر و نثر، فقيهی مجتهد و اصلاح‌گر سياسی و اجتماعی بود.
شیخ عبدالله علایلی از اندیشمندان اهل سنت است که با نگاهی نو و فارغ از وابستگی های شناسنامه ای به بررسی ریشه های قیام امام حسین(ع) در کتاب ارزشمند خود به نام «سموالمعنی فی سموالذات»پرداخته است.
بیان گوشه هایی از زندگانی و شخصیت امام حسین(ع) و تحلیلی از ابعاد قیام ایشان است. در این اثر به چگونگی شكل گیری واقعه عاشورا و عوامل موثر بر وقوع این حادثه مهم تاریخی پرداخته شده و ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی این موضوع بررسی شده است. نویسنده نخست تحلیلی از مسئله خلافت و نیز حكومت كردن خلفای سه گانه را ارایه نموده و یكی از نتایج منفی حكومت آنان را ظهور شخصی بنام معاویه بن ابی سفیان و پرورش یافتن وی در مكتب خلفا و تاسیس حكومت بنی‎امیه به دست وی دانسته و پیامدهای به قدرت رسیدن معاویه و رویارویی وی با امام علی(ع) در دوران زعامت سیاسی آن امام را تشریح نموده است. آن‎گاه نگارنده تعریفی از خوارج و علل خروج آنان بر امام علی(ع) و فتنه های به راه افتاده از سوی آنان را ارائه نموده و آثار و نتایج عملكردهای منفی سیاسی و اعتقادی خوارج در تاریخ صدر اسلام را برشمرده است. و در ادامه نویسنده به اوضاع بد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی دوران امامت امام حسین كه از دیدگاه وی حاصل مدیریت و سیاست معاویه بن ابی سفیان و فرهنگ خوارج بود، اشاره نموده و دیدگاههای مختلف را در مورد موضع گیری خاص آن امام در قبال بنی‎امیه را بررسی نموده است. وی در همین زمینه به وقایع كوفه و شهادت مسلم بن عقیل و خروج امام حسین از مدینه و متوقف شدن ایشان در سرزمین كربلا و وقایع روز عاشورا اشاره كرده و نهضت حسینی را نهضتی انسانی، اخلاقی، دینی، سیاسی، اجتماعی و تاریخ توصیف نموده است.
این کتاب بارها در ایران، عراق و لبنان به چاپ رسیده است. که در سال ۱۳۲۱ توسط مرحوم شیخ محمد باقر کمره ای از علمای بزرگ ، تحت عنوان «همت والا» یا همت بلند و در عصر حاضر توسط دکتر محمد مهدی جعفری تحت عنوان«برترین هدف در برترین نهاد» به فارسی تر جمه شده است.