طرح‌های کلی پژوهشگاه مطالعات تقریب

۱) - قرآن، تفسیر و حدیث

الف) – آرای تقریبی مفسران شیعه؛
بــــ ) – تفسیر مقارن شیعه و سنی؛

  • تفسر اثری مقارن تکمیل کار آيت الله معرفت؛
  • تفسير آيات الأحكام مقارنة؛
  • تفسير آيات الاعتقادى مقارنة؛
  • تفسير آيات السياسية مقارنة؛
  • تفسير آيات الاقتصادية مقارنة؛
  • مبانى تفسيرى فريقين؛
  • مناهج التفسيربه عند الشيعة و السنة.

ج) – سلسلة الدراسات في الوحدة الإسلامية؛

  • الوحدة في تفسير الميزان؛
  • انديشه‌هاى تقريبى در تفسير ابوالفتوح رازى؛
  • انديشه‌هاى تقريبى در تفسير مجمع البيان.
۲) - فقه و اصول

الف) – مسائل مستحدثه: ظرفیت‌های موجود در فقه مذاهب اسلامی در حل موضوعات مستحدثه

    • تغییر جنسیّت؛
    • تلقیح مصنوعی؛
    • مرگ مغزی؛
    • شبیه سازی (استنساخ)؛
    • البصمه الوراثيه واثرها في نفي النسب واثباتها؛
    • احکام الموسیقیا؛
    • تلقيح مصنوعى؛
    • پیوند عضو پس از قصاص.

 

بــــ) – فقه حکومتی: بررسی موضوعات مربوط به فقه سیاسی با توجه به منابع فریقین (حاکمیت، مصلحت، بیعت و …)

    • سلسلة فقه القضا؛
    • سلسلة فقه المجتمع؛
    • سلسلة فقه الجسد؛
    • تعليقه بر التشريع الجنائى آقاى العودة؛
    • تعليقه بر كتاب معايير الشرعية؛
    • حقوق بشر؛
    • منابع مالی دولت اسلامی.

 

پـــ) – سلسلة فقه أهل البيت(ع):

    • فقه امام على(ع) تمام ابواب فقهى؛
    • فقه بقيه امامان(ع) در تمامى ابواب فقهى.

 

تــــ) – سلسله فقه مقارن:

    • اجماعات المسلمين؛
    • تحشيه قرارات فقهى مجمع جده؛
    • فقه حرمت به مقدسات؛
    • ذبائح غير المسلمين؛
    • موسوعة آيات الأحكام؛
    • القواعد الفقهية في الأطعمة والأشربة؛
    • مرتکزات المسلمین و سیرهم؛
    • احکام والتراث الثقافی الإسلامی الفقهیة؛
    • آیات الأحکام؛
    • المدخل إلی الفقه المقارن.

 

ثـــ) – سلسله مؤلفات السيد الحيكم:

    • مقدمات سيد حكيم؛
    • الأصول العامة للفقه المقارن؛
    • القواعد العامة فی الفقه المقارن؛
    • من تجارب الأصولیین؛
    • ثمرات النجف.

 

جـــ) – سلسله نظريات الأصولية المقارنة:

    • تحقيق (موافقات) آقاى شاطبى؛
    • مقاصد الشريعة؛
    • ارتکاز؛
    • قیاس؛
    • اجماع.

 

د) – سلسلة فقه الأدیان والمذاهب:

    • فقه الاختلاف؛
    • مبانی فقهی وحدت میان مذاهب؛
    • حقوق اقلیت‌ها.

 

و) – سلسله فقه التغرّب:

    • حكم زراج مع غير المسلمين؛
    • حجاب؛
    • طهارت و نجاست غير مسلمانان؛
    • فقه التعامل مع غير المسلمين؛
    • الوقت في القطبين؛
    • فقه المواطنه؛
    • فقه التعامل مع القوانين النافذة في دول المهجور؛
    • حكم المشروبات والمأكولات والملبسات في دول المهجور؛
    • ذبائح غیر المسلمین؛

 

هـ) – سلسله فقه الأسرة:

    • أحكام الزوجين المتقابلة؛
    • احكام الرضاع؛
    • تنظيم خانواده.

 

ی) – سلسله فقه الجهاد والمقاومة:

    • حقوق انسانى جنگ در فقه فريقين؛
    • تعليقه بر فقه الجهاد آقاى قرضاوى.
۳) - فرق و مذاهب اسلامی
    • تدوین اطلس مذاهب اسلامی: معرفی هر یک از فرق اسلامی با توجه به پراکندگی جمعیتی هر یک از آنها در پهنای جهان؛
    • تدوین اطلس تصوف معرفی هر یک از طرق صوفیه با توجه به پراکندگی جمعیتی آنها در پهنای جهان؛
    • بررسی تطبیقی اعتقادات مسلمانان.
۴) - سیره پیامبر و ائمه
  • سیرۀ وحدوی ائمه اطهار (مظاهر وحدت اسلامی در رفتار و گفتار ائمه)
۵) - سلسله فضائل اهل البيت (ع) در کتب اهل سنت
  • تحقیق و تصحیح کتاب‌های اهل سنت در بیان فضائل اهل بیت؛
  • فضائل أهل بیت در تراث اهل سنت (شناسائی و استخراج فضائل اهل بیت از کتاب‌های مهم اهل سنت و تدوین آنها به صورت کتاب).
۶) - تقریب و وحدت
  • تحقیق و تصحیح کتاب‌های اهل سنت در بیان فضائل اهل بیت؛
  • فضائل أهل بیت در تراث اهل سنت (شناسائی و استخراج فضائل اهل بیت از کتاب‌های مهم اهل سنت و تدوین آنها به صورت کتاب).
    • مكانة النبي(ص) عند المسلمين؛
    • اهل البيت(ع) في كلام الصحابه؛
    • مكانة اهل البيت(ع) عند اهل السنة.
۷) - طلایه‌داران تقریب

– تدوين مجموعۀ زندگينامۀ طلايه داران تقريب:

    • امام خمينی و وحدت جهان اسلام؛
    • علامه سيد مرتضی عسكری، دفاع از مكتب و وحدت؛
    • وحدت و امت در انديشه شهيد بهشتی؛
    • تقريب بين مذاهب از منظر شهيد مطهری؛
    • زندگی‌نامه آيت الله خامنه‌ای؛
    • عبدالجليل رازی، از پايه‌گذاران مكتب تقريب؛
    • آراء تقريبی عبد المجيد سليم.
۸) - مقاومت (فلسطین)
  • مبانی فقهی مقاوت و مقابله با اسرائیل و استکبار؛
۹) - استشراق و مستشرقین

– استفاده از ظرفیت منابع شیعه و اهل‌سنت و عالمان فریقین در رد مستشرقان:

  • نقد ایرادات مستشرقان بر وحیانی بودن قرآن؛
  • نقد ایرادات مستشرقان بر حدیث؛
  • نقد ایرادات مستشرقان بر سیرۀ نبوی؛
  • نقد ایرادات مستشرقان بر فقه و معارف اسلامی.
۱۰) - جریان شناسی

 

  • معرفی جریان‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اسلامی غرب آسیا؛
  • معرفی جریان‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اسلامی آسیای میانه؛
  • جریانها و موسسات اسلامی شرق آسیا؛
  • معرفی جریان‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اسلامی آفریقا؛
  • معرفی جریان‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اروپا؛
  • معرفی جریان‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اسلامی آمریکا و اقیانوسیه؛
  • معرفی شخصیت‌های تأثیرگذار جهان اسلام.
۱. مقدمه

بر همگان روشن و واضح است که کتاب و کتابخانه نقش بسیار مهمی در اشاعه و توسعه علم و دانش ایفا می نماید. در این عرصه با عنایت به منویات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در خصوص لزوم وحدت و تقریب در بین مذاهب اسلامی خصوصا در شرائط کنونی که استکبار دشمنان اسلام در پی ایجاد تفرقه و دامن زدن به جنگ های فرقه ای و طائفه ای است، کتابخانه تخصصی پژوهشگاه مطالعات تقریبی می تواند نقش مهمی ایفا نماید.

۲. پیشینه

کتابخانه تخصصی پژوهشگاه با ۲۰ سال سابقه در سال ۱۳۷۰ با تعداد محدودی کتاب تأسیس گردید و سپس با توجه به افزایش کتب خریداری شده، طرح تهیه سیستم های رایانه ای در دستور کار قرار گرفت، تهیه نرم افزار کتابخانه ای با انعقاد قراردادی با یکی از مراکز، گام مهمی به سوی مکانیزه نمودن خدمات کتابخانه بود. در کنار برداشتن این گام، و به منظور استاندارد سازی منابع استفاده از طرح رده بندی کنگره در دستور کار قرار گرفته و اجرا گردید.

۳. معرفی

۳-۱. کتابخانه پژوهشگاه با گردآوری مجموعه کم نظیری از کتب و نشریات تخصصی در زمینه مباحث تقریب مذاهب اسلامی با بیش از ده هزار عنوان و بیش از بیست هزار جلد در رشته های مختلف علمی نظیر: علوم قرآنی، تفسیر شیعه، تفسیر اهل سنت، حدیث شیعه، حدیث اهل سنت، سیره اهل بیت (ع)، تقریب مذاهب اسلامی، فقه امامیه، فقه اباضی، فقه اهل سنت، فقه مالکی، فقه حنفی، فقه حنبلی، فقه شافعی، فقه مقارن، اصول مقارن، فلسفه، عرفان، تاریخ، کلام، تراجم و رجال کتب قانون، کتابشناسی، دائرة المعارف و… عمدتاً به زبان عربی، یکی از غنی ترین کتابخانه های تخصصی در سطح کشور است.
۳-۲. سیستم کتابخانه به صورت قفسه باز است و پذیرای عموم پژوهشگراه است.
۳-۳. این کتابخانه دارای اساسنامه و آئین نامه است که در آن، دو هدف مهم برای کتابخانه به تبیین شده است که عبارتند از: ارائه و اشاعه اطلاعات علمی و پژوهشی در جهت ارتقای علمی مراجعان و خصوصا ارتقای برنامه های علمی پژوهشگاه، و تلاش در جهت درخشش والگو شدن در عرصه کتابخانه ها.
۳-۴. برنامه ها و طرح های مهم کتابخانه: الف) دیجیتالی نمودن کتابخانه. ب) در دسترس قراردادن منابع، با شبکه ای نمودن تمام منابع. ج) ایجاد سایت مخصوص کتابخانه. د) ایجاد و فصل سازی بخش های جدید کتابخانه.

شایان ذکر است کتابخانه تخصصی پژوهشگاه مطالعات تقریبی آماده تبادل افکار، نظرات و تجربیات با عموم مراکز علمی و پژوهشی و کتابخانه های تخصصی و عمومی داخل و خارج از کشور می باشد.

سیاست ها:

۱. فراهم نمودن زمینه تحقیق و پژوهش برای پژوهشگران.
۲. پشتیبانی از فعالیت های پژوهشی اعضاء هیئت علمی پژوهشگاه و پژوهشگران.
۳. در اختیار گذاشتن امکانات و منابع مطالعاتی برای ارتقاء سطح پژوهش.
۴. ایجاد ارتباط با سائر مراکز علمی و کتابخانه های داخل و خارج از کشور.

اهداف:

۱. ارائه و اشاعه اطلاعات علمی و پژوهشی در جهت ارتقای برنامه های پژوهشی پژوهشگاه.
۲. اطلاع رسانی در کلیه زمینه های علمی.
۳. القاء و اعتلای فرهنگ مطالعه و پژوهش.
۴. گردآوری منابع علمی و پژوهشی.