کتاب ” فقه خلافت داعش، تلاش پر چالش ” به نویسندگی حجت الاسلام والمسلمین ذبیح الله نعیمیان پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی معرفی گردید.
حجت الاسلام نعیمیان، اظهار داشت: کتاب ” فقه خلافت داعش، تلاش پر چالش ” پروژه ای است که توسط پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی انجام گرفته است.
وی افزود: بحث و مطالعه پیرامون ایده های تکفیری گروه داعش بوده است به عنوان اینکه داعشیان خواسته اند به اقامه حکومت اسلامی خود بپردازند، این حکومت از سنخ خلافت مطرح شده است.
وی ادامه داد: در یک بخش به زمینه سازی های نظری برای تعریف خلافت داعش پرداخته ایم که معلوم شود چه کسانی و چگونه چه علاقه هایی داشته اند که در چندین فصل آمده است.
وی عنوان کرد: در یک فصل نگاه ، دغدغه و ادعای خلاف نزد فعالان و نظریه پردازان سلفی جهادی به مانند ظواهری ، ابومحمد المقدسی و…بحث شده است که در لابلای صحبت های خود به این بحث پرداخته اند؛ در گرایشاتی که جنبه نظریه پردازی و نقد این افراد داشته و عمدتا در فضای رویکرد القاعده بوده اند.
وی گفت: این نکته را باید عرض کرد که در فضای اهل تسنن روایت مهمی است تحت عنوان نوید احیای خلافت که در کتاب دیگری معرفی کرده ام و خیلی از این مسائل به آن روایت اشاره می کند که مرحله چهارم خلافت از زبان پیامبرگرامی(ص) به عنوان احیای خلافت و منهاج نبوت معرفی شده است.
وی تصریح کرد: فصل سوم به عنوان برنامه خلافت اندیشی بعضی از کسانی است که به عنوان نظریه پرداز و مبلغ داعش هستند که دو دسته شده و یا هیات های شرعی معرفی شده اند؛ آنان پیروانی به عنوان جریان مهم در جریان داعش بوده اند و نسبت به جریان دومی و مبلغان عربستانی که بسیار تندتر بوده و بعدها به تکفیر ابوبکر بغدادی پرداختند.
حجت الاسلام نعیمیان، ابراز داشت: بخش دوم توجیه نظریه خلافت است که تلاش کردیم در این کتاب با رویکرد فقهی داعشیان مخاطبین را آشنا کرده و با استقرار رساله های بسیار متعددی که در فضای اینترنت پراکنده بوده است، محتوای صحبت های داعش را در این بخش توصیف کرده و از نظر مخالفین نقد شده است.
وی ادامه داد: داعشیان برای تاسیس خلافت مجبور بوده اند از فضای فقه سایسی اهل سنت در طول تاریخ اقتباس کنند و آن هایی که به نفع خودشان بوده است را به نفع خود برداشت نموده، لذا بخشی از فضای فقه سیاسی اهل سنت که مناسب خشونت داعش بوده است به آن پرداخته نشده است و فقط آن مسائلی که نیازمند تاسیس حکومت داعش بوده است بیان شده است.
وی اضافه کرد: یک ادعا این است که خلافت تحقق پیدا کرده و مفهوم تمکین یعنی تحقق و سلطه بیرونی مد نظر آنان بوده است، آنان برای آنکه بگویند حکومت خود را مشروع جلوه دهند نیازمند آن بوده اند که با تمسک به سخنان خلافت اندیشان و سیاست پژوهان در قالب رساله های فقهی که سلطه پیدا کرده ایم و تبدیل به یک حکومت شده ایم، ادعا دارند عدم نیاز به تمکین و سلطه پذیر برای تاسیس خلافت دارند و در این راستا موافقت صددردصد دیگران را نیز دارند.
وی اذعان داشت: ادعای دیگر این است که یک نوع تمکین متوسط برای مشروعیت خلافت کفایت می کند و این تعداد پیرو برای ادعای خلافت و مشروعیت کافی است؛ ادعای سوم این است که تمکین بوده و سلطه وجود دارد.
وی اظهار داشت: فصل دیگر از بخش دوم عهده دار بخش تطبیق و نظریه انتخاب است، در تاسیس خلافت دو الی سه نظر در طول تاریخ برجسته است، اصل بر نظریه فضای اهل سنت و نظریه انتخاب است که بر خلافت خلیفه اول در سقیفه بر می گردد و مبنای مشروعیت در نزد اهل سنت تلقی شده است.
وی ادامه داد: درنظریه ای دیگر به عنوان نظریه های جایگزین می باشد وادعاهای مختلف انان مد نظر قرار گرفته است؛ یکی دیگر از مشروعیت در نظریه انتخاب نیاز به تشکیل گروه به عنوان اهل حل و عقد است که سازوکار خود را دارد، هم اهل حل و عقد باید شرایط داشته باشد و هم خلیفه باید شرایط خاصی داشته باشد، چنین سازوکاری را استفاده کرده و سعی شده بعد ادعای خلافت شرایط را فراهم سازند.
وی عنوان کرد: گروهی را به عنوان حل و عقد پیش بینی کردند و آرام با تاسیس داعش که طی دو الی سه مرحله بوده است شورای مجاهدین درست کردند، به رغم آنکه گروه های مبارزه ضد سوریه وعراق و… بوده اند، اما محدود بوده که تحت عنوان حل و عقد تاسیس شد.
وی گفت: ادعای دیگر خلیفه ابوعمر بغدادی به عنوان جایگزین ابومصعب الزرقاوی ، و بعد آن ابوبکر بغدادی توسط حل و عقد کردند تا بگویند این مشروعیت حاصل گردیده است؛ بحث دیگر این است که این خلیفه به ویژه ابوبکر بغدادی اصل خلافت را و از زمانی که یک سازمان نظامی بودند به او منتسب کردند.
وی اضافه کرد: سازمان حکومت عراق و سپس عراق و شام و در آخر مخفف شد داعش را تاسیس خلافت کردند و با گروه های رقیب به تقابل پرداختند و ادعا کردند که هر کس با او بیعت نکند فاسق است؛ ادعاهای دیگری نظیر اینکه خلیفه از سیادت تا موارد دیگر به مانند ادعای فقاهت که او در بغداد درس خوانده و دکترای مربوط به علوم قرآنی دریافت کرده است و برخی از ویژگی های نظری را توجیه کردند و از محدوده حل و عقد در پاسخ به مخالفین توجیه کردند و از نظریه اهل سنت استفاده کردند.
وی اذعان داشت: تمام عبارات که در رساله های پیشین بود را آوردند و در پاسخ به کسانی که رویکرد دموکراتی داشتند گفتند نیاز به رضایت عمومی ندارد.
وی افزود: بخش سوم خلافت داعش از منظر نظری است که در طی بررسی انتقاد مخالفین قرار داده شده است که خود چندین فصل است؛ در فصل اول به توصیف محکومیت نامه ها و نقد نامه ها داعش پرداختیم و بعضی ها بیانیه بر علیه داعش داشتندو سعی کردند توجیهاتی را ارائه کنند.
وی ادامه داد: بعضی رساله هایی بر نقد خلافت داعش از ابومحمد مقدسی که ابتدا زمینه چنین اندیشه هایی بود ارائه کردند به مانند نقد نامه های جبهه النصره ومجلس اسلامی سوریه و… .
وی اظهار داشت: در فصل دیگر نقدها و روش شناسی این نقدهای متنوع را توصیف کرده ایم و جهت روش چگونه نقد کرده اند؛ فصل بعد تحقق خلافت از منظر آنان و توهم خلافت را در عدم تحقق ضوابط بکارگیری عنوان خلیفه برای خلیفه داعش بحث کرده ایم.
وی در پایان توضیح داد: انحراف اعتقادی و بسیاری، اسلامیت داعش و غلوّ در تکفیر و عنوان خارجی گری را رد کرده اند و به ناکارآمدی داعش پرداخته شده است؛ وقتی صحبتی از گروه داعش در فضای رسانه ای می کنیم، بخشی از آن فعالیت خشن که فطرت انسانی متوجه عدم ارتباط آن می شود بیان می کنیم اما مسئله این است که آرمان آنان چیست؟! و نقدهایی که متوجه آنان است چیست؟! باید بدان توجه نمود علاوه بر آنکه آمریکا اعلام کرد سببب تاسیس این گروه بوده است مشاهده کردیم جوانانی از سایر نقاط جهان با علقه ها و مذاهب گوناگون جذب آنان شدند.\
