جهان اسلام در دوره معاصر با مسائل متعددی از جمله «اصالت و تجدد»، «ثابت و متغیر»، چگونگی رویارویی اقلیتهای مسلمان با مسائل موجود در غرب و جز آن مواجه بوده که لزوم بررسی و حل آنها را از طریق به روز كردن دیدگاهها و اجتهاد می‌طلبد.
بر این اساس مجمع تقریب مذاهب اسلامی، پانزدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی را به این موضوع حیاتی اختصاص داد تا جنبه ها و مسائل مختلف آن با حضور اندیشمندان و علمای اسلامی مورد مداقه و مطالعه قرار گیرد.
این کتاب توسط سید جلال الدین میرآقائی تهيه و تنظيم شده است.
جلد اول كتاب حاضر شامل بخش اول گزیدهای از مجموعه مقالات این کنفرانس است که به زبان عربی تألیف شده و عناوین برخی از آنها از این قرار است: «اصالت و مدرنیسم . . . قدرت شریعت در استمرار بخشی تحولات حیات بشری» / سید محمّدباقر حکیم؛ «اسلام و نیازهای عصر حاضر یا نقش زمان و مکان در استنباط» / جعفر سبحانی؛ «اجتهاد و تأثیر آن در نوگرایی» / احمد بن حمد خلیلی (عمان)؛ «اجتهاد؛ وظیفه دینی و تمدنی» / کمال الدین جعیط (تونس)؛ «اجتهاد از نگاه شیعه امامیه» / محمّد واعظ زاده خراسانی؛ «اجتهاد و نقش آن در نوگرایی» / علی ابوالبصل؛ «اصالت و مدرنیسم در نظریه اهل بیت(ع)» / سید صدرالدین قبانجی؛ «اجتهاد و ایجاد مدرنیسم در اندیشه اسلامی» / زکی میلاد (عربستان)؛ «اجتهاد و نوگرایی در روش اسلامی» / شهاب الدین حسینی و «نقش نوگرایی در غنی سازی اندیشه اسلامی» / محمّد فاروق نبهان.
