موضوع کتاب حاضر حلال و حرام در شریعت اسلامی است. این موضوع از صدر اسلام مورد توجه بوده ولی بر اساس آنچه مؤلف در مقدمه بیان کرده است برای اولین بار غزالی در کتاب احیاء علوم دین، بحث مبسوطی ارائه نموده است. البته پس از او چندین کتاب تا زمان حال نگاشته شده اما این کتاب از چند ویژگی برخوردار است که سایر کتب فاقد آن هستند: الف) موضوع را به صورت مقایسهای بین مذاهب خمسه مورد بررسی قرار داده است. ب) قریب به اتفاق مسائل مربوطه را در بر گرفته است. ج) در پایان دارای تبویب و تقسیمبندی ویژهای است که به خواننده در فهم و درک فلسفه حلال و حرام در اسلام کمک شایانی مینماید.
نویسنده در تدوین کتاب فقط نظرات و فتاوای فقهی مشهور را ذکر كرده و از بیان اقوال شاذ پرهیز نموده است. منابع و مآخذ مورد استفاده نویسنده کتبی است که مورد پذیرش تمام مذهب است. به عنوان مثال در شیعه «جواهر الکلام» و در مذاهب اهل سنت «الموسوعه الفقهیه» كه توسط وزارت اوقاف کویت تهیه شده و «الفقه على المذاهب الاربعه» و «فقه السنه» عبدالرحمن الجزیری و کتاب «الفقه الاسلامی وادلته» شیخ وهبه الزحیلی و در پایان «احیاء علوم الدین» شیخ الاسلام غزالی مورد استفاده نویسنده قرار گرفته است.
کتاب دارای پنج فصل است. در فصل اول، دو بحث مقدماتی را مطرح نموده است: اول این که تمام حلالها و حرامها را بر خلاف آنچه که تا حال در کتب فقهی فریقین معمول ومرسوم بوده، به چهار قسم تقسیم كرده است: ۱ـ حلال و حرام بین انسان و پروردگارش؛۲ـ حلال و حرام بین انسان و خودش، آنچه مربوط به خود انسان است؛ ۳ـ حلال و حرام بین انسان و برادر دینیاش(همنوعانش)؛ ۴ـ حلال و حرام بین انسان و آنچه در محیط پیرامون اوست. دوم اینكه مقدماتی درباره مفهوم حلال و حرام در شریعت اسلامی ذكر كرده است.
فصل دوم کتاب بر اساس تقسیم بندی مؤلف از حلال و حرام به حلال و حرام بین انسان و خداوند اختصاص دارد و دارای دو بحث میباشد. در بحث اول، حلال و حرام در عقیده چون الحاد و شرک و ارتداد و مادیگرایی، انتساب دروغ به خداوند و بدعت را مطرح كرده و در بحث دوم، حلال و حرام در عبادات چون حرمت ترک نماز و واجبات آن و سایر عبادات چون روزه و حج و اعتکاف را آورده است. فصل سوم شامل آن دسته از حلال و حرامهایی است که انسان درباره خود باید انجام یا ترک نماید که بیشتر مؤلف محترم به قسم دوم یعنی حرمتها پرداخته است؛ چون حرمت لهو، غفلت از یاد خداوند، طمع، حب الدنیا، قساوت قلب، غضب و عجب و غرور. فصل چهارم که طولانیترین فصل کتاب میباشد اختصاص به حلال و حرامهایی دارد که انسان نسبت به دیگران باید انجام دهد یا ترک نماید. این فصل به چهار مبحث تقسیم شده است: در قسمت اول به نظام اخلاقی اسلام اشاره دارد و به حرمت دروغ و غیبت و حسد، سخنچینی و تکبر و تجسس و دیگر مسائل اخلاقی میپردازد. در قسمت دوم به مسائل اقتصادی چون حرمت قمار و احتکار و غش در معامله و اسراف و غصب و سایر مسائل اقتصادی اشاره دارد. آنگاه در قسم سوم به مسائل خانوادگی و احوال شخصیه پرداخته و انواع حرامهای این باب چون زنا و لواط و رقص و قذف، طلاق، نشوز و… را تبیین كرده است. در قسمت آخر این فصل به مسائل سیاسی چون ریاستطلبی، عدم کمک به مظلوم و کتمان شهادت و رشوه و اقامت در بلاد مشرکین میپردازد.
آخرین فصل کتاب درباره حلال و حرامهای مربوط به محیط زیست میباشد كه عبارت اند از: انواع خوردنیها، آشامیدنیها و پوشیدنیهای حلال و حرام برای مردان و زنان.