روند رو به رشد مهاجـرت و اقامـت مسلمانان در غرب و بروز مشکـلات گوناگـون برای آنان از سویی، و حوادث یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورک و هفتم ژوئیه ۲۰۰۵ در لندن که پیامدهای سنگین از جمله فشارها و حملات بی‌رحمانه بر پیکره اسلامی در غرب داشت، از سوی دیگر، اهتمام و توجه به مسلمانان مقیم این مناطق را بیش از پیش ضروری ساخته است. از این رو، مجمع تقریب مذاهب اسلامی، موضوع نوزدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی را که از ۲۹ تا ۳۱ مرداد ۱۳۸۵ در تهران برگزار شد، به «مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی؛ حقوق، وظایف، مشکلات و راهکارها» اختصاص داد.
کتاب حاضر حاوی مجموعه مقالات این کنفرانس است که در چهار فصل تنظیم شده است.
فصل اول؛ «مباحث مقدماتی» دارای نه مقاله است که برخی از آنها عبارت‌اند از: «اقلیت های مسلمان در کشورهای غیر اسلامی» / علی ابوالخیر (مصر)، «اقلیت‌ها؛ اصطلاح و مفهوم» / محمّد بلبشیر (الجزایر)، «مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی» / جعفر عبدالسلام (مصر)، «مهاجرت؛ فرصت ها و چالش ها» / محمّد علی آذر شب (ایران) و «مسئله اقامتگاه مسلمانان مقیم کشورهای غیر اسلامی» / دکتر حسین آل کجباف (ایران).
فصل دوم؛ «حقوق و وظایف» دارای سه مقاله است که از این قرارند: «ابزارهای تبشیر (تبلیغ مسیحیت) و خطرات آن» / خالد زهری (مغرب)، «حقوق و تکالیف مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی» / وهبه الزحیلی (سوریه) و «اقلیتهای مسلمان؛ پایبندی به اصول یا عمل به مقتضیات شهروندی» / محمّد علی تسخیری (ایران).
فصل سوم؛ «مشکلات و راهکارها» حاوی هفت مقاله است كه برخی از آنها عبارت‌اند از: «اقلیت های اسلامی و چالش های فرهنگی» / عبدالستار ابراهیم الهیتی (بحرین)، «اقلیتهای مسلمان؛ ناکارآمدی راه حلها» / صباح زنگنه (ایران)، «مشکلات آموزشی و تربیتی مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی و راه‌کارهای آنها» / محسن موحدی (ایران) و «مشکلات سیاسی و حقوقی مسلمانان در آمریکای شمالی» / ظفر بنگاش.
آخرین فصل کتاب؛ «موقعیت و نقش مسلمانان در نقاط مختلف جهان» شش مقاله دارد که «حضور اسلام در فرانسه؛ واقعیتها و چشم‌اندازها» / مولود عویمر (الجزایر)، «اقلیت های اسلامی در غرب؛ واقعیتها، چالشها و چشم‌اندازها (نمونه اروپا) / محمّد بشاری (فرانسه) و «اسلام در تایلند» / محمود اسعدی (ایران) از جمله آنهاست.
